İngilizcesi Grade Point Average (GPA) olan GPA kısaltmasını Türkçeye ağırlıklı not ortalaması olarak çevirebiliriz.
Bu not sistemi kolejlerde ve üniversitelerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Peki Grade Point Average (Ağırlıklı not ortalamamızı – GPA) nasıl hesaplayacağız.
Hesaplamaları yaparken nelere dikkat etmeliyiz. Bu konuyu beraber örneklerle inceleyelim. Not ortalaması denince iki tür not ortalamasından bahsedebiliriz.
- Not ortalaması: Basit bir ortalama alma şeklidir. Burada alınan puanlar ders sayısına bölünür. Derslerin önem derecesini belirtmez. Bu yüzden eğitim öğretim kurumlarda kullanılmaz.
- Ağırlıklı Not Ortalaması: Burada ağırlıklı not ortalaması olarak adlandırılmasının sebebi derslerin ACTS(Kredi) değişkeninin hesaba katılıyor olmasıdır.
Bu bakış açısıyla kredi si (ACTS) 4 olan bir dersle kredisi (ACTS) 6 olan bir dersin ortalamaya katkıları farklı olacaktır. Kredisi 6 olan bir ders için genel olarak haftada 6 saat ders işlenmekte kredisi 4 olan bir ders için genel olarak haftada 4 saat ders işlenmektedir.
Doğal olarak haftada 6 saat olarak işlenen ders daha fazla emek gerektirdiğinden, eğitimin hedeflenen kazanımlarını hesaba kattığından ortalamaya katkısı daha fazla olacaktır. Ders saatleri dersin önem derecesini belirtebilmektedir.
ACTS: Diplomalarının uluslararası geçerliliğe sahip olmasını isteyen üniversitelerden istenen koşullardan biridir. Yükseköğretim programlarında bu geçerliliğe sahip olmak isteyen üniversite kredileri (ACTS) buna uygun olarak düzenlerler. Bir programı uygulayan üniversiteler global entegrasyon için ACTS kredileri standart olmalıdır.)
Genel bir giriş yaptıktan sonra GPA (Ağırlıklı not ortalamasını nasıl hesaplayacağımızı beraber örneklerle inceleyelim.
Eğer kolej ya da üniversitenin 1. sınıf 1. dönemindeyseniz işleriniz kolay. Öncelikle okuduğunuz üniversitenin hangi not değerlendirme sistemini kullandığını doğru olarak belirlemelisiniz.
Günümüzde 3 farklı not değerlendirme sistemi kullanılmakta. Dersinizin notunun hangi değerlendirme sistemine ait olduğunu ve sayısal değerlerini tablodan doğru olarak belirlemelisiniz.
| AA/BA/BB Not Sistemi | A+/A-/A Not Sistemi | A1/A2/A3 Not Sistemi | |||
| Harf Notu | Not Puanı Eşdeğeri | Harf Notu | Not Puanı Eşdeğeri | Harf Notu | Not Puanı Eşdeğeri |
| Acar | 4.00 | A+ | 4.00 | A1 | 4.00 |
| Ba | 3.50 | A | 4.00 | A2 | 3.75 |
| Bb | 3.00 | A- | 3.70 | A3 | 3.50 |
| Cb | 2.50 | B+ | 3.30 | B1 | 3.25 |
| Cc | 2.00 | B | 3.00 | B2 | 3.00 |
| Dc | 1.50 | B- | 2.70 | B3 | 2.75 |
| Dd | 1.00 | C+ | 2.30 | C1 | 2.50 |
| Fd | 0.50 | C | 2.00 | C2 | 2.25 |
| Ff | 0.00 | C- | 1.70 | C3 | 2.00 |
| Na | 0.00 | D+ | 1.30 | D | 1.75 |
| D | 1.00 | F | 0.00 | ||
| F | 0.00 | ||||
Örnek
-
Sınıf 1. Dönem
| ACTS | Harf Notu | Harfin Nümerik Karşılığı | ||
| 1. Ders -I | 6 | A3 | 3.5 | 21 |
| 2. Ders – I | 4 | B1 | 3.25 | 13 |
| 3. Ders -I | 3 | D | 1.75 | 5.25 |
| 4. Ders -I | 2 | B3 | 2.75 | 5.5 |
| 5.Ders – I | 2 | A2 | 3.75 | 7.5 |
| 6.Ders – I | 4 | F | 0 | 0 |
| 21 | 52.25 | |||
| Ortalama | 2.488095 |
Örneğimizde derslerimize ait ACTS değerlerini, sınavlardan aldığımız notun harf karşılığını ve harf karşılığının nümerik değerini yukarıdaki tablodaki gibi hazırlıyorsunuz.
Ardından her ders için ACTS değeri ile harfin nümerik değerini çarpıyoruz. Bulduğumuz bütün değerlerin toplamını toplam ACTS değerine bölüyoruz. Sonuç bize bu döneme ait not ortalamamızı veriyor.
Ağırlıklı notlarımızın toplamı 52.25 ve haftalık ders saatimiz 21 verileri eğitimimizin devam eden aşamalarında kullanacağız.
Burada 6.dersimizden başarısız olduk. ( Bazı üniversiteler D notunu koşullu geçer olarak belirler. Üniversitenizin yönetmeliğini incelemelisiniz. ) Burada biz de ortalamamız 2 nin üstünde olduğu için 3. Dersten koşullu geçmiş olduk.
Üniversitenin yönetmelik metninde bir dersin kredisi ile o dersten alınan notun katsayısının çarpımı o dersin ağırlıklı puanını verdiğini, Yarıyıl akademik ortalamasının, öğrencinin o yarıyılda programına aldığı bütün derslerin ağırlıklı puanlarının toplamının, alınan derslerin kredi toplamına bölünmesiyle bulunduğunu ifade etmektedir.
Genel akademik ortalamanın ise, öğrencinin öğrenimi süresince programına aldığı bütün derslerden aldığı son notlar esas alınarak hesaplanacak ağırlıklı puanlarının toplamının, alınan derslerin kredi toplamına bölünmesiyle bulunduğunu resmi yönetmeliğinde belirtmektedir.
Şimdi 1.sınıfın 2. Dönemine geçtik. 6.Ders-I dersini tekrar etmeliyiz. Tekrar etiğimizde alınan son not geçerli olacaktır.
- Ders – I dersinin hesaplanmasını genel akademik ortalamaya, dönem akademik ortalamasına eklerken dikkatli olmalıyız.
- sınıf 2.dönem derslere ait not tablomuz aşağıdaki gibi olsun :
| ACTS | Harf Notu | Harfin Nümerik Karşılığı | ||
| 1. Ders -II | 6 | A3 | 3.5 | 21 |
| 2. Ders – II | 4 | B1 | 3.25 | 13 |
| 3. Ders -II | 3 | D | 1.75 | 5.25 |
| 4. Ders -II | 2 | B3 | 2.75 | 5.5 |
| 5.Ders – II | 2 | A2 | 3.75 | 7.5 |
| 6.Ders – I | 4 | B2 | 3 | 7.5 |
| 21 | 59.75 | |||
| Ortalama | 2.85 |
I.Sınıf II.dönem ağırlıklı not ortalamamızı 2.85 olarak bulduk. Şimdi genel akademik ortalamamızı hesaplarken bazı ayrıntılara dikkat etmemiz gerekir. Yukarıda 6.ders-I dersi tekrar alındığı için genel akademik ortalamamız :
| ACTS | Harf Notu | Harfin Nümerik Karşılığı | ||
| 1. Ders -I | 6 | A3 | 3.5 | 21 |
| 2. Ders – I | 4 | B1 | 3.25 | 13 |
| 3. Ders -I | 3 | D | 1.75 | 5.25 |
| 4. Ders -I | 2 | B3 | 2.75 | 5.5 |
| 5.Ders – I | 2 | A2 | 3.75 | 7.5 |
| 6.Ders – I | 4 | B2 | 3 | 7.5 |
| 1. Ders -II | 6 | A3 | 3.5 | 21 |
| 2. Ders – II | 4 | B1 | 3.25 | 13 |
| 3. Ders -II | 3 | D | 1.75 | 5.25 |
| 4. Ders -II | 2 | B3 | 2.75 | 5.5 |
| 5.Ders – II | 2 | A2 | 3.75 | 7.5 |
| 38 | 112 | |||
| Genel akademik ortalama | 2.94736842 |
Dönem ortalamasını hesaplarken, bulunulan döneme ait bütün dersler yukarıda anlatıldığı şekilde hesaplanır. Genel akademik ortalama hesaplanırken ise tekrar alınmak zorunda kalınan derslerin son notları anlatıldığı şekilde hesaplamaya katılarak GPA bulunur. Yukarıda
| 6.Ders – I | 4 | B2 | 3 | 7.5 |
İşleminin hesaplamaya sadece bir kere katıldığına dikkat etmek gerekir. Aynı şekilde
Üniversiteler öğrencilerin akademik ortalamalarını yükseltmek amacıyla daha önce yüklendikleri ve C1, C2, C3 ve D notları aldıkları dersleri de tekrarlayabilmelerine olanak tanırlar. Üniversitelerin yönetmeliklerine göre hareket edilmelidir. Üniversiteler tekrarlanan derslerde en son alınan not geçerli olduğunu ifade etmektedirler
Şu ana kadar 1.sınıfın 1 ve ikinci dönemini bitirdik. Elimizde 38 kredimiz var. Ağırlıklı puan ile kredinin çarpımı olarak da 112 puan biriktirdik. Genel akademik ortalamamız 2.95 oldu.
| Gene Akamik ortalama | 2.95 | 38 | 112 |
| Dönem Ortalaması | 3.22 | 20 | 64.4 |
| 58 | 176.4 | ||
| Güncel akademik ortalama | 3.04137931 | ||
Bu şekilde devam edilerek mezuniyet puanı elde edilir. Yukarıdaki işlemler yapılırken ofis uygulamalarından excel kullanılabileceği gibi elektronik tablo hazırlama ve işleme kabiliyeti olan bir program da kullanılabilir.
Burada tekrar etmek zorunda olduğunuz veya not ortalamanızı yükseltmek için tekrar aldığınız dersleri genel akademik ortalama GPA ya doğru şekilde nasıl ekleyeceğinizi tekrar vurgulamak istiyorum. Buna dikkat etmelisiniz.
Üniversitelerin mezun olma koşullarında genel akademik ortalamanızın 2 nin üstünde olması gerektiği belirtilmektedir. Hepinize başarılı bir eğitim hayatı, öğrendiklerinizin çalışma hayatına etkili ve verimli bir şekilde yansıtabileceğiniz bir iş hayatı diliyoruz.